1870’te siyasi birliğini tamamlayan İtalya, sömürge arayışı doğrultusunda 1911’de Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprak parçası olan Trablusgarp’ı iş- gal girişiminde bulundu. İngiltere ve Fransa, İtalya’yı İttifak Devletleri’nden ayırmak için bu girişime göz yumdu. Osmanlı Devleti, donanması yeterli güce sahip olmadığından denizden müdahale edemedi. Mısır’ın İngilizlerin elinde olması nedeniyle de karadan asker gönderemedi. Bütün bunların sonucunda Mustafa Kemal gibi bazı subaylar, Osmanlı Genelkurmayından izin alarak halkı örgütleyip İtalyanlarla savaşmak için gizlice Trablusgarp’a gittiler. Mustafa Kemal, Harp Akademisinde öğrendiği bilgileri uygulayarak ilk askeri başarılarını Derne ve Tobruk’ta İtalyanlara karşı kazandı. Teşkilatlandırıcı-örgütleyici kişilik özelli- ğinin ön plana çıktığı bu ilk savaş deneyimi onun halk tarafından tanınmasına da katkı sağlamış oldu.

Mustafa Kemal, Harp Akademisini bitirdikten sonra staM yapmak için  Şubat 190’te Şam’daki . Orduya atandı. Bu sırada Şam’da iç karışıklıklar yaşanıyordu. Devletin halk üzerindeki otoritesi zayıflamıştı. Ayrıca eş- kıya saldırıları da halkı zorluyordu. Mustafa Kemal, daha ilk görev yerinde karşılaştığı bu sıkıntılı durum içinde yılmamış, günün değil yarının adamı olmaya karar vermişti. Dağılmak üzere olduğunu düşündüğü imparatorluktan ulusal niteliklere sahip bir Türk Devleti çıkartmanın gerektiğini daha o günlerde öngörmüştü. Daha sonra gizlice Selanik’e gelen Mustafa Kemal, burada 9atan ve Hürriyet Cemiyetinin bir şubesini kurdu.

İttihat ve Terakki Cemiyetinin çalışmaları sonucunda Padişah İkinci Abdülhamit, 23 Temmuz 1908’de meşrutiyeti yeniden ilan etmek zorunda kaldı. 13 1isan 1909’da İstanbul’da Meşrutiyet yönetimine son vermek amacıyla “31 Mart Olayı” olarak bilinen bir isyan çıktı. Bu isyanı bastırmak için Selanik’te hazırlanan ve ismini Mustafa Kemal’in verdiği “Hareket Ordusu” kuruldu. Mahmut Şevket Paşa komutasındaki Hareket Ordusu’nda Mustafa Kemal Kurmay Başkanı olarak görev aldı, harekatın planlanmasında etkin bir rol üstlendi. Bu ordu İstanbul’a gelerek ayaklanmayı bastırdı. İstanbul’da düzen yeniden sağlanarak Meşrutiyet yönetimi korundu. Mustafa Kemal, sadece isyanın bastırılmasında değil ordunun kurulması, hareketin planlanması ve ordunun İstanbul’a gelmesinde önemli rol oynadı.

İngiltere ve Fransa, İtalya’yı İttifak Devletleri’nden ayırmak için bu girişime göz yumdu. Osmanlı Devleti, donanması yeterli güce sahip olmadığından denizden müdahale edemedi. Mısır’ın İngilizlerin elinde olması nedeniyle de karadan asker gönderemedi. Bütün bunların sonucunda Mustafa Kemal gibi bazı subaylar, Osmanlı Genelkurmayından izin alarak halkı örgütleyip İtalyanlarla savaşmak için gizlice Trablusgarp’a gittiler. Mustafa Kemal, Harp Akademisinde öğrendiği bilgileri uygulayarak ilk askeri başarılarını Derne ve Tobruk’ta İtalyanlara karşı kazandı.