6. Sınıf Fen Bilimleri Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Testi

Test Çöz

1. Eşeyli Üreme

Eşeyli üreme, iki farklı bireyin (dişi ve erkek) üreme hücrelerinin birleşmesiyle gerçekleşir. Bu süreçte genetik çeşitlilik oluşur.

Eşeyli Üremenin Özellikleri

• İki farklı üreme hücresi (dişi ve erkek) gereklidir.
• Üreme hücreleri (gametler) mayoz bölünme ile oluşur.
• Dişi hücre (yumurta) ve erkek hücre (sperm veya polen) birleşerek zigot oluşturur.
• Zigot, mitoz bölünme ile büyüyerek yeni bir canlıyı oluşturur.
• Genetik çeşitlilik sağlanır; yavrular, ana canlıların genetik özelliklerini karışık şekilde taşır.

Eşeyli Üreme Örnekleri

• Bitkilerde: Çiçekli bitkilerde polen (erkek üreme hücresi) ve yumurta hücresi birleşir. Bu olay tozlaşma ile başlar.
• Hayvanlarda: İnsanlar, kuşlar, balıklar gibi hayvanlar eşeyli üreme yapar. Dişi ve erkek üreme hücrelerinin birleşmesiyle döllenme gerçekleşir.

2. Eşeysiz Üreme

Eşeysiz üreme, tek bir canlının üreme hücrelerine gerek duymadan yeni bireyler oluşturmasıdır. Bu tür üreme genetik çeşitlilik sağlamaz; yavrular ana canlının genetik kopyasıdır.

Eşeysiz Üremenin Özellikleri

• Tek bir canlı yeterlidir.
• Üreme hücresi (gamet) gerekmez.
• Mitoz bölünme ile gerçekleşir.
• Yavrular, ana canlı ile tamamen aynı genetik yapıya sahiptir (klon).

Eşeysiz Üreme Çeşitleri

1. Bölünerek Üreme:
   • Tek hücreli canlılarda görülür (örneğin amip, bakteri).
   • Ana canlı ikiye bölünerek iki yeni canlı oluşturur.
2. Tomurcuklanma:
   • Ana canlıdan bir tomurcuk oluşur ve zamanla büyüyerek ayrılır.
   • Örnek: Hidra, mercan.
3. Vejetatif Üreme (Bitkilerde):
   • Bitkilerde kök, gövde veya yaprak gibi organlardan yeni bireyler oluşur.
   • Örnek: Çilek, patates, soğan.
4. Rejenerasyon:
   • Canlının kopan bir parçasından yeni bir birey oluşmasıdır.
   • Örnek: Deniz yıldızı, planarya.
5. Sporla Üreme:
   • Bazı mantar ve eğrelti otu gibi canlılarda görülür. Spor adı verilen özel hücrelerle üreme gerçekleşir.

Eşeyli ve Eşeysiz Üremenin Karşılaştırılması

Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Örnekleri

1. Eşeyli Üreme Örneği (Bitkiler):
   • Çiçekli bitkilerde polen, dişi organın tepeciğine ulaşır. Polen, yumurta hücresiyle birleşerek döllenir. Zigot oluşur ve bu zigot yeni bir bitkiye dönüşür.
2. Eşeysiz Üreme Örneği (Hayvanlar):
   • Deniz yıldızı, kopan bir kolundan yeni bir deniz yıldızı oluşturabilir.

Soru Örnekleri

1. Eşeysiz üreme yapan canlılara üç örnek veriniz.
2. Eşeyli üremenin avantajları nelerdir?
3. Çiçekli bir bitkide üreme sürecini sırasıyla açıklayınız.