8. Sınıf Türkçe Fiilimsiler Testi
Fiilimsiler
Fiilimsiler Nedir?
Fiilimsiler, fiil kök veya gövdelerinden türetilen, cümlede isim, sıfat ya da zarf görevinde kullanılabilen sözcüklerdir. Fiilimsiler, fiil anlamını korumakla birlikte, cümlede farklı işlevler üstlenirler ve fiil çekimine girmezler. Fiilimsilerin oluşturulmasında kullanılan ekler, onların hangi türde fiilimsi olduklarını belirler.
Fiilimsiler, üç ana türde karşımıza çıkar: isim-fiiller, sıfat-fiiller ve zarf-fiiller. İsim-fiiller, “-ma, -me, -ış, -iş, -mak, -mek” ekleriyle oluşturulur ve cümlede isim görevinde kullanılır. Örneğin, “yazmak” fiilinden türeyen “yazma”, “okumak” fiilinden türeyen “okuma” gibi. Sıfat-fiiller ise “-an, -en, -ası, -esi, -mez, -ar, -er, -dik, -ecek, -miş” ekleriyle oluşturulur ve cümlede sıfat görevinde kullanılır. Örneğin, “gören” (görmek fiilinden türeyen) ya da “yapacak” (yapmak fiilinden türeyen) sözcükleri gibi. Zarf-fiiller ise “-ken, -alı, -eli, -ınca, -ince, -arak, -erek, -madan, -meden” ekleriyle oluşturulur ve cümlede zarf görevinde kullanılır. Örneğin, “gelirken” (gelmek fiilinden türeyen) ya da “okuyarak” (okumak fiilinden türeyen) sözcükleri gibi.
Fiilimsilerin cümledeki işlevleri, onların türüne göre değişir. İsim-fiiller, çoğunlukla cümlede özne, nesne ya da dolaylı tümleç olarak kullanılabilir. Örneğin, “Koşmak sağlıklıdır.” cümlesinde “koşmak” isim-fiili, özne görevindedir. Sıfat-fiiller ise niteledikleri isimlere çeşitli özellikler katarak sıfat görevindedir. Örneğin, “Okuyan çocuk başarılıdır.” cümlesinde “okuyan” sıfat-fiili, “çocuk” ismini niteliyor. Zarf-fiiller, fiilleri çeşitli yönlerden niteleyerek zarf görevindedir. Örneğin, “Hızlıca yemek yedi.” cümlesinde “hızlıca” zarf-fiilidir ve “yemek yedi” fiilini niteler.
Fiilimsilerin Türleri
Fiilimsiler, cümlelerde fiillerin farklı biçimlerde kullanılmasıyla oluşan sözcüklerdir. Fiilimsiler, isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil olmak üzere üç ana türde incelenir. Bu türlerin her biri, cümlede farklı işlevler üstlenir ve dilin zenginliğini artırır.
İsim-fiil: İsim-fiiller, fiillerin “-ma, -me, -ış, -iş” eklerini alarak isim gibi kullanılmasıyla oluşur. İsim-fiiller, cümlede özne, nesne veya dolaylı tümleç görevinde bulunabilir. Örneğin, “Yürümek sağlığa faydalıdır” cümlesinde “yürümek” kelimesi isim-fiildir ve özne görevindedir. Diğer bir örnek olarak, “Yapmak istediğim çok şey var” cümlesinde “yapmak” kelimesi isim-fiil olarak nesne görevindedir.
Sıfat-fiil: Sıfat-fiiller, fiillerin “-an, -en, -ası, -esi, -maz, -mez, -ar, -er, -dik, -dık, -acak, -ecek, -miş, -miş” eklerini alarak sıfat gibi kullanılmasıyla oluşur. Sıfat-fiiller, niteledikleri isimleri belirginleştirir ve cümlede sıfat görevinde bulunur. Örneğin, “Okuyan çocuk başarılı olur” cümlesinde “okuyan” kelimesi sıfat-fiildir ve “çocuk” kelimesini nitelemektedir. Başka bir örnek olarak, “Gelecek yıl tatile çıkacağız” cümlesinde “gelecek” kelimesi sıfat-fiil olarak “yıl” kelimesini nitelemektedir.
Zarf-fiil: Zarf-fiiller, fiillerin “-ken, -ince, -meden, -meksizin, -alı, -eli” eklerini alarak zarf gibi kullanılmasıyla oluşur. Zarf-fiiller, cümlede fiilleri çeşitli yönlerden tamamlar ve zarf görevindedir. Örneğin, “Ders çalışırken müzik dinlerim” cümlesinde “çalışırken” kelimesi zarf-fiildir ve “müzik dinlerim” eylemini zaman yönünden tamamlamaktadır. Diğer bir örnek olarak, “Yağmur yağınca dışarı çıkmayız” cümlesinde “yağınca” kelimesi zarf-fiil olarak “çıkmayız” eylemini neden-sonuç ilişkisiyle tamamlamaktadır.
Fiilimsilerin bu türleri, Türkçe dilbilgisinde önemli bir yere sahiptir ve cümlelerin anlamını zenginleştirir. Öğrencilerin bu türleri doğru bir şekilde kullanabilmesi, dil becerilerini geliştirir ve yazılı ifade yeteneklerini artırır.
Fiilimsilerle İlgili Örnek Sorular ve Çözümleri
Fiilimsiler, Türkçede önemli bir dil bilgisi konusudur ve öğrencilerin bu konuda yeterli bilgiye sahip olmaları sınavlarda başarılarını artıracaktır. Bu bölümde, fiilimsilerle ilgili örnek test soruları sunulacak ve her bir sorunun çözüm yolu detaylı bir şekilde anlatılacaktır. Böylece öğrenciler, fiilimsiler konusunu pekiştirecek ve test çözerken dikkat etmeleri gereken noktaları öğrenecekler.
Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmamıştır?
a) Kitap okumak benim için bir zevktir.
b) Yürüyüş yapmak sağlığa faydalıdır.
c) Evde kalmak zorunda kaldım.
d) O, sınıfta en çalışkan öğrenciydi.
Çözüm: Fiilimsiler, fiil kök veya gövdelerinden türeyen, ancak fiil olmayan sözcüklerdir. Bu soruda, fiilimsi kullanılmayan cümleyi bulmamız gerekiyor. Şıklar incelendiğinde:
a) ‘okumak’ (isim-fiil)
b) ‘yapmak’ (isim-fiil)
c) ‘kalmak’ (isim-fiil)
d) Fiilimsi yoktur. Doğru cevap: d şıkkıdır.
Soru 2: Aşağıdaki cümlede geçen fiilimsinin türü nedir? “Görülmemiş bir olay yaşandı.”
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Bağ-fiil
d) Fiil yoktur
Çözüm: Fiilimsinin türünü belirlemek için cümledeki fiilimsiyi bulmamız gerekiyor. “Görülmemiş” kelimesi sıfat-fiildir çünkü ‘memiş’ ekini alarak sıfat görevi üstlenmiştir. Doğru cevap: b şıkkıdır.
Soru 3: “Çalışarak başarılı oldu.” cümlesinde hangi tür fiilimsi vardır?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
d) Bağ-fiil
Çözüm: “Çalışarak” kelimesi, ‘arak’ eki alarak zarf-fiil oluşturmuştur. Zarf-fiiller, fiile çeşitli anlamlar katarak zarf görevinde kullanılırlar. Doğru cevap: c şıkkıdır.
Bu örnek sorular ve çözümler, fiilimsiler konusunu anlamanızı ve test çözerken dikkat etmeniz gereken noktaları öğrenmenizi sağlayacaktır. Fiilimsilerle ilgili daha fazla alıştırma yaparak konuyu pekiştirebilir ve sınavlarda daha başarılı olabilirsiniz.
Fiilimsilerden Oluşan 12 Test Sorusu
8. sınıf Türkçe müfredatında yer alan fiilimsiler konusunu pekiştirmek için hazırlanan test soruları, öğrencilerin bu konuyu yeterince kavrayıp kavramadığını değerlendirme amacı taşımaktadır. Aşağıda, her biri dikkatle hazırlanmış ve çeşitli zorluk seviyelerine sahip 12 test sorusu yer almaktadır. Bu sorular, öğrencilerin sınav hazırlık sürecinde kendilerini test etmelerine yardımcı olacaktır.
Soru 1:
Kendini ifade ederken hangi fiilimsi türünü kullanırsın?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: c) Zarf-fiil. Açıklama: Fiilin durumunu belirtmek için zarf-fiiller kullanılır.
Soru 2:
Aşağıdaki cümlede hangi kelime fiilimsi değildir?
“Kitap okumayı seven çocuk bahçede oynuyordu.”
a) Okumayı
b) Seven
c) Oynuyordu
Doğru cevap: c) Oynuyordu. Açıklama: “Oynuyordu” çekimli fiildir, fiilimsi değildir.
Soru 3:
“Gelecek hafta yapılacak olan toplantıya katılacağım.” cümlesinde “yapılacak” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: b) Sıfat-fiil. Açıklama: “Yapılacak” kelimesi bir sıfat-fiildir, toplantıyı nitelemektedir.
Soru 4:
“Kitap okumak çok keyiflidir.” cümlesinde “okumak” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: a) İsim-fiil. Açıklama: “Okumak” kelimesi, fiilin isim halidir.
Soru 5:
“Güler yüzlü insanlar, diğer insanlarla daha iyi anlaşır.” cümlesinde “güler” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: b) Sıfat-fiil. Açıklama: “Güler” kelimesi, insanları niteleyerek sıfat görevi görmektedir.
Soru 6:
Aşağıdaki cümlede geçen “okuyan” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
“Kitap okuyan çocuklar başarılı olurlar.”
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: b) Sıfat-fiil. Açıklama: “Okuyan” kelimesi, çocukları nitelemektedir.
Soru 7:
Aşağıdaki cümlede geçen “görmek” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
“Onunla görüşmek istiyorum.”
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: a) İsim-fiil. Açıklama: “Görmek” kelimesi, fiilin isim halidir.
Soru 8:
“Ayşe, sabah erkenden kalkarak yürüyüşe çıktı.” cümlesinde “kalkarak” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: c) Zarf-fiil. Açıklama: “Kalkarak” kelimesi, fiilin nasıllığını belirtir.
Soru 9:
“Yaptığı işten memnun olmayan insanlar mutsuzdur.” cümlesinde “yaptığı” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: b) Sıfat-fiil. Açıklama: “Yaptığı” kelimesi, işi nitelemektedir.
Soru 10:
“Koşarak geldiğini gördüm.” cümlesinde “koşarak” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: c) Zarf-fiil. Açıklama: “Koşarak” kelimesi, gelmenin nasıllığını belirtir.
Soru 11:
“Yürümek sağlıklı bir aktivitedir.” cümlesinde “yürümek” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: a) İsim-fiil. Açıklama: “Yürümek” kelimesi, fiilin isim halidir.
Soru 12:
“Küçük çocuk, uyuyarak büyümüş.” cümlesinde “uyuyarak” kelimesi hangi fiilimsi türüne örnektir?
a) İsim-fiil
b) Sıfat-fiil
c) Zarf-fiil
Doğru cevap: c) Zarf-fiil. Açıklama: “Uyuyarak” kelimesi, büyümenin nasıllığını belirtir.